کامپوزیت چیست؟
کامپوزیت به ترکیب موادی گفته می شوند که باهم مخلوط شده اند و اجزا تشکیل دهنده آنها هویت خود را حفظ نموده و در یکدیگر حل نشده اند کامپوزیت ها از آلیاژهای فلزی متفاوت هستند.
دریچه کامپوزیت
دریچه منهول ها روی سطح زمین قرار میگیرند تا هم دسترسی به شبکه انتقال آب یا فاضلاب راحت تر باشد و هم عبور و مرور در سطح خیابان قطع نشود در عین حال دریچه منهول می تواند به انتقال آب باران و سطوح معابر به سیستم های فاضلاب اشاره کرد
مهمترین مزایای استفاده از دریچه کامپوزیت
دارا بودن مقاومت مکانیکی بالا در برابر وزن زیاد
مقاومت بالا در مقابل خوردگی
عایق حرارتی
به دلیل صلبیت بیشتر ، تحت یک بارگذاری معین ، خیز کمتری نسبت به فلزات دارند
استحکام بالا
کم بودن نسبت وزن به حجم
سبک بودن و مستحکم بودن بیشتر از فولاد
دریچه کامپوزیت
استفاده از دریچه به گذشته دور برمی‌گردد و در واقع به عنوان پوشش محافظ جهت دسترسی به اتاق تاسیسات زیر زمینی و همچنین پوششی برای جلوگیری از افتادن اجسام و افراد یا خودرو شناخته شده است. جنس دریچه در روش های تولید سنتی بر پایه بتن، چدن بتن پلیمر، چدن و ترکیبات پایه سیمان یا چدنی است؛ اما با توجه به افزایش قیمت ضایعات فلزی همچنین قابلیت سرقت دریچه های ساخته شده با مواد اولیه سنتی (چدن و چدن-بتن) نسل جدیدی از دریچه ها به عنوان دریچه کامپوزیتی معرفی و تولید گردید. در ساخت دریچه منهول کامپوزیتی الیافی از جنس سیلیس در ماتریسی رزینی استفاده میشود که این الیاف به عنوان تقویت کننده عمل کرده و از ساختار یکدست و یکپارچه دریچه حمایت می کنند.
روش نصب دریچه کامپوزیت
چگونه دریچه های کامپوزیت را نصب کنیم؟
كارگذاری عملياتی دريچه های كامپوزيتی همانند دريچه های چدنی صورت می گيرد، اما رعايت نكات ذيل در زمان نصب دریچه های کامپوزیت ضروری است:
سطح كارگذاری كلاف دريچه کامپوزیتی بايستی تراز بوده و قبلا سطح زيرين آن كاملا كوبيده شده و به وسيله سيمان با دانه بندی مناسب لايه ای اعمال شده باشد. (تراز بودن سطح تماس كلاف کامپوزیتی يك اصل ضروری است.)
• كلاف های كامپوزيتی به عنوان نگهدارنده بوده و نقش حائل را دارد و كلاف بايد به صورتی بر روی منهول قرار گيرد كه كليه بار اعمالی را به فنداسيون زيرين منتقل نمايد. به عبارتي زير لبه های داخلی كلاف کامپوزیتی و محل قرار گرفتن دريچه بايد كاملا بر روی فنداسيون قرار گرفته و با آن يكپارچه گردد.
• كلاف يا قاب دريچه بايد با حفره منهول كاملا در يك راستا بوده و كلاف به يك طرف متمايل نباشد.
• بعد از كار گذاشتن كلاف، كنترل تراز بودن ثانويه كلاف ضروری است.
• بعد از رعايت نكات بالا و اطمينان از ثابت ماندن كلاف اقدام به اعمال سيمان كاری به اطراف سطح پله مانند كلاف تا همسطح شدن آن تا نقطه تاج قاب دريچه می شود.
• بعد از گيرايش و ثبات كامل كلاف، دريچه از يك طرف بر روی لبه طوقه قرار گرفته و با هل دادن بسيار ملايم دريچه ها بر جای خود خواهد نشست. علاوه بر اين می توان دريچه کامپوزیتی را به وسيله آچار مخصوص برداشت و بر روی حفره طوقه قرار داد. (طريقه دوم باعث افزايش طول عمر محصول خواهد گرديد.)
• از پرتاب نمودن درب دريچه کامپوزیت به صورت ايستاده به منظور جاگذاری در كلاف پرهيز شود.
بهره برداری:
جهت خارج نمودن دريچه کامپوزیت از محل خود و بهره برداری، آچار دریچه کامپوزیت مخصوص در درون حفره ها تعبيه شده، به روی دريچه کامپوزیتی قرار گرفته و به صورت عمود از جای خود خارج خواهد گرديد.
نکات ایمنی و کیفی دریچه منهول کامپوزیت:
عدم قابلیت رسانائی الکتریسیته
عایق حرارتی
عدم جابجائی (لغزش) بیش از 6% مطابق استاندارد ASTM C1028
انحراف ابعادی کمتر از 16/1 اینچ
کلاس کاری:
گـروه 1 : با تحمل 1.5 تن فقط براى معابرپیاده ها و دوچرخه سوارها (A15)
گـروه 2: با تحمل 12.5 تن پیاده راه ها ، نواحی پیاده رو نظیر آن، نواحی پارك خودرو (B125)
گـروه 3: با تحمل 25 تن حاشیه جداول خیابان ها حداکثر 5/0 متر تا ماشین رو 2/0 متر تا پیاده راه (C250)
گـروه 4: با تحمل 40 تن قسمت ماشین رو خیابان هاى اصلی (D400)
گـروه 5: با تحمل 60 تن نواحی تردد و وسایل نقلیه سنگین از قبیل لنگرگاه ها و فرودگاه ها (E600)
گـروه 6: با تحمل 90 تن نواحی ویژه تحمل کننده وسایل نقلیه سنگین همانند فرودگاه ها (F900)
دریچه کامپوزیتی دو تکه نمی شود
درپوش کامپوزیت برخلاف بسیاری دیگر از درپوش های موجود در بازار رفتار تردشکن ندارد. این بدین معنی است که حتی در صورتی که در شرایط آزمایشگاهی و با اعمال بارهای متمرکز این در پوش از مرحله باربری اوج خود عبور نماید. باز به دلیل وجود الیاف‌های متمرکز داخل خود، محصول همچنان توان باربری خود را حفظ می‌نماید و به دو تکه تقسیم نمی‌شود. این ویژگی دریچه کامپوزیتی موجب بالا رفتن ضریب ایمنی این محصول در زمان استفاده میشود. زیرا تحت هیچ شرایطی چاه منهول، دوتکه نشده و احتمال سقوط افراد و اشیا به داخل آن نزدیک به صفر است.
هر کدام از انواع آن دارای مزایا و معایبی هستند. برای مثال نوع دریچه چدنی، خطر زنگ زدگی و در نهایت پوسیدگی را به دلیل مقاومت کم در برابر مواد شیمیایی دارد و در معرض مواد فاضلابی و آب باران مقاومت زیادی ندارد. به همین علت عمر مفید آن کم است. در برخورد با وزن سنگین بسیار آسیب پذیر است.
منهول‌های بتنی نیز بسیار سنگین است و مقاومت خوبی را در برابر مواد شیمیایی ندارد و گاها در مواردی آسیب پذیر است. برای افزایش مقاومت دریچه بتنی از الیافت‌های کامپوزیتی استفاده میشود که به آن نیز دریچه بتن پلیمری گفته میشود. اما بیشتر به توضیح نسل جدید آنها یعنی منهول کامپوزیتی که شامل سه نوع بود پرداخته خواهد شد.
منهول کامپوزیتی FRP شامل الیاف تقویت شده با رزین است. رزین‌هایی نظیر پلی استر اشباع شده و الیافی مانند الیاف شیشه و کوارتز موادی است که در ساخت منهول FRP به کار می‌رود. به دلیل چینش الیاف در یک و یا دو جهت مقاومت بالایی در برابر تنش‌ها دارد و در عین سبکی بسیار مقاوم است همچنین ماهیت پلی استر و دیگر رزین‌های پلیمری سبب میشود در برابر مواد شیمیایی، آب و رطوبت بسیار مقاوم باشد. توانایی تحمل بار بسیار بالایی دارد اما ساخت آن کمی پیچیده است.
هندهول کامپوزیتی یا حوضچه مخابراتی یکی از انواع دریچه های کامپوزیتی است که جهت دسترسی راحتر به سیستم‌های مخابراتی، فاضلاب، شبکه های فیبر نوری، کابل های برق و غیره استفاده میشود.
هندهول چیست؟
در گذشته تاکنون برخی تاسیسات لاجرم در زیر زمین تعبیه می‌شوند. از این رو در زیر زمین تونل‌ها و چاهک‌های کوچک و بزرگی وجود دارد که تاسیساتی از جمله تاسیسات مربوط به مخابرات، برق، آب و فاضلاب، نفت و گاز و … را در خود جای داده است.
برای بازدیدهای دوره‌ای و نگهداری از این تاسیسات چاه‌های کوچکی زده میشود که اگر سایز آن بزرگ باشد و قابلیت ورود انسان را داشته باشد به آن منهول (Man hole) به معنای چاهک مرد یا چاهکی به اندازه مرد گفته میشود و در صورتی که چاهک کوچک‌تر باشد و فقط بتوان در آن تاسیسات را دید و یا با دست به آن دسترسی داشت را هندهول (Hand hole) به معنای چاهک دست می‌گویند که فقط امکان ورود دست به آن وجود دارد و امکان ورود نفر به آن وجود ندارد.
تعداد این چاهک‌های بازدید گاهاً زیاد میشود و از این رو برای جلوگیری از بروز اتفاقات و خسارات برای افراد، حیوانات، وسایل نقلیه و … نیاز است که این منهول یا هندهول‌ها توسط در پوش‌هایی محافظت شود به آنها Manhole lid گفته میشود.
متناسب با ابعاد افقی منهول سایز و ابعاد درب منهول تعیین میشود. این دریچه‌ها در ایستا پلیمر شریف می‌تواند به صورت دایره‌ای، مربعی و مستطیلی ساخته شوند. دریچه‌ها از جنس‌های مختلفی ساخته می‌شوند. بنابر جنس مواد سازنده دریچه‌ها ممکن است در رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی باشند.
انواع قدیمی‌تر دریچه معمولاً از جنس‌های چدن و بتن ساخته می‌شدند. اما امروزه با به کارگیری تکنولوژی در صنایع می‌توان از مواد ارزان تر اما با کیفیت و مقاومت بالاتری مثل دریچه منهول کامپوزیت، نسبت به نمونه‌های قدیمی اقدام به تولید درب منهول نمود.
نصب دریچه منهول
چندین فرآیند و عملیات را باید هنگام نصب انواع دریچه در نظر داشت عبارت اند از:
اولین کار قبل نصب این است که به کلاس و شکل دریچه توجه نمود.
مکانی که منهول قرار می‌گیرد را به خوبی تمیز کرده و بر اساس شکل دریچه بتن ریزی شده باشد و تراز انجام داده شده باشد.
قاب دریچه یا کلاف باید به خوبی روی سیمان قرار گیرد که به راحتی بتواند نیرو را انتقال دهد.
کنترلر دوباره تراز بودن قاب درپوش مهمترین قسمت تراز دریچه است.
